Efes Müzesi, Efes ve yakın çevresinde bulunan Miken, Arkaik, Klasik, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait önemli eserlerin yanı sıra kültürel faaliyetleri ve ziyaretçi kapasitesi ile de Türkiye'nin en önemli müzelerinden biridir. Efes Müzesi'nin ağırlıklı olarak bir antik kentin eserlerini sergileyen müze olması nedeniyle kronolojik ve tipolojik bir sergileme yerine, eserlerin buluntu yerlerine göre sergilenmeleri tercih edilmiştir. Buna göre salonlar, “Yamaç Evler ve Ev Buluntuları Salonu”, “Sikke ve Hazine Bölümü”, “Mezar Buluntuları Salonu”, “Efes Artemisi Salonu”, “İmparator Kültleri Salonu” olarak düzenlenmiştir. Bu salonların yanı sıra müzenin iç ve orta bahçelerinde, çeşitli mimari eserler ve heykeltıraşlık eserleri, bahçe dekoru içinde ve uyumlu olarak sergilenmektedir.
İki büyük Artemis heykeli, Eros başı, Yunuslu Eros heykelciği, Sokrates başı, Efes Müzesi'nin dünyaca tanınmış ünlü eserlerinden bazılarıdır. Efes Müzesi koleksiyonlarında halen yaklaşık 64 bin eser bulunmaktadır. Bu sayı her yıl sürdürülen arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkarılan veya çevre halkının bağış yoluyla getirdiği eserler ile artmakta, müze koleksiyonları zenginleşmektedir. Bu eserlerin kısa süre içinde bilim dünyasının ve insanlığın hizmetine sunulması düşüncesiyle Efes Müzesi'nde "Yeni Buluntular Salonu" oluşturulmuştur. Ancak, bu salon her zaman yeterli gelmemekte, diğer salonlardaki sergilemelerin de yeni buluntular ışığında ve çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak yenilenmesi gerekmektedir. Bu anlayışa uygun olarak Yamaç Evler ve Ev Buluntuları Salonunda yapılan yeni düzenlemede, buluntu gruplarını bir arada sergileyerek konu bütünlüğü oluşturulması amaçlanmıştır. Salonda günlük yaşam konusu içinde her çağdaki insan için vazgeçilmez gereksinimler olan tıp ve kozmetik aletleri, takılar, ağırlıklar, aydınlanma araçları, müzik ve eğlence buluntuları ve dokuma araçlarından örnekler; ev kültü ve dekorasyonunda kullanılan heykelcikler, imparator ve tanrı heykelleri, büstler ve mobilyalar sergilenmektedir. Salonun bir bölümünde Efes Yamaç Evler'den "Sokrates Odası" olarak bilinen bir oda fresk, mozaik ve çeşitli mobilyalardan oluşan dekoru içinde foto mankenler ile düzenlenmiştir.
Efes Müzesi'nin müze, Efes ve Selçuk içinde yeni düzenlemeler sonucu ziyarete açılan yeni bölümleri:
1- Arasta ve Hamam Bölümü: Müzenin orta bahçesine bitişik, müze ile bütünlük oluşturan bölümde eski Türk kasabalarında ticaret hayatı ve kaybolmaya yüz tutan çeşitli el sanatları canlı olarak sergilenmektedir. Tarıma bağlı yöresel yaşamda önemli yer tutan tahıl öğütme sisteminin (değirmenler) gelişimi ve farklı tipleri ile bakırcılık ve göz boncuğu yapımı; Türk çadırlarının sergilendiği bölüm içinde eski Türk yapısı ve 16. yüzyıla ait Osmanlı hamamı da restore edilerek sergi alanında değerlendirilmiştir.
2- Ayasuluk Kitaplığı: Efes Müzesi'nin arka sokağı içindeki eski bir Türk yapısı (14. yüzyıl) müze tarafından restore edilmiş, yapıya semt halkının günlük gazete ve kitap okuyabileceği küçük bir kitaplık işlevi kazandırılmıştır.
3- Görme Engelliler Müzesi: Efes aşağı agoradaki antik dükkânlardan biri, restorasyonu yapılarak görme engellilerin gezebileceği bir müzeye dönüştürülmüştür. İki bölümden oluşan bu müzede kopya ve orijinal eserler sergilenmektedir.
Efes Müzesi'nin öne çıkan eserleri
Sokrates Başı
Dalgalı saçları, sakalı ve üst dudağını kapatan bıyığı ile Sokrates portresi, kaliteli beyaz mermerden yapılmıştır.
Yüz ve saçlarındaki detayların ustalıkla verildiği eserde, gözlerin yukarıya bakmasından dolayı oluşan alın çizgileri mevcuttur. Gözbebekleri detaylı işlenen eserin yanak çizgileri de belirtilmiştir.
Androklos ve Köpeği Heykel Grubu
Efes’i MÖ 10. yy’da bir Yunan kolonisi olarak kuran efsanevi kral Androklos, yanında köpeğiyle birlikte yontulmuştur. Heykel grubunun birçok parçası eksiktir. Bir ağaç gövdesine bitişik duran köpeğin, ayrıntılarıyla işlenmiş tasması dikkat çeker.
Strabon ve Pausanias gibi Antik Çağ yazarlarının anlattığına göre; Androklos, Anadolu’da kuracağı kentin yerini, bir kahinin söylediği gibi yaban domuzu ve balıktan yola çıkarak saptar. Efsaneye göre; Kral ve yanındakiler Efes’i, balık pişirirken tavadan sıçrayan kıvılcımdan korkup kaçan bir yaban domuzunun peşinden giderek bulurlar. Heykel grubu, heykeltıraş Skopas’ın MÖ 340 yılında yaptığı Meleagros adlı heykelin Roma Dönemi kopyasıdır.
Eros Başı
Beyaz, oldukça kaliteli mermerden yapılmış ve ince bir işçiliğe sahip Eros Başı boyundan kırıktır. Baş hafif sağa doğru eğiktir ve bu duruş Eros’un elinde tuttuğu yaya baktığını göstermektedir.
Yüzde masum, çocuksu bir ifade vardır. Saçlar bukleli ve ortada arkaya doğru toplanmıştır. Eser, Arkaik Dönem’in ünlü heykeltıraşlarından Lysippos’un MÖ 330-320 yılları arasında yaptığı “Yayını Geren Eros” heykelinin bir kopyasıdır.
Fildişi Friz/Trajan Frizi
Yamaç Evlerde, bir yangın tabakası içerisinde çok küçük parçalar halinde ele geçmiş olan friz (keramikten taşa, kumaşa, metale üzerine boyama, kabartma, kakma ve dokuma gibi tekniklerle işlenebilen kesintisiz şeritler, kuşaklar), fildişinden yapılmıştır. Frizin panelleri Korinth başlıklı sütunlarla birbirinden ayrılmış ve bu sütunların arasına Karyatit adı verilen kadın figürleri yerleştirilmiştir. Ayrıca frizin her iki yanında da ortadaki örneklerden daha büyük birer Karyatit vardır.
Üç ayrı panele bölünmüş frizde, İmparator Trajanus’un savaş hazırlıkları ve savaştan sahneler izlenmektedir. İmparator soldaki panelde at üstünde, ortadakinde ise savaş hazırlıkları yapan Romalı askerlerin sol tarafında sağa doğru yürürken tasvir edilmiştir.
Güzel Artemis Heykeli
Beyaz mermerden yapılmış Artemis heykeli, kaliteli ve detaylı bir işçiliğe sahiptir. Eser, Arkaik Dönem Efes Artemis Tapınağı’nda bulunan kült heykelinden esinlenilerek Roma Dönemi’nde yapılmıştır. Heykel, Efes Müzesi’nin en göze çarpan eserlerinden biridir.
Artemis’in hayvanlara hakim ve bereket tanrıçası olduğunu gösteren en güzel örneklerindendir. Dikdörtgen bir kaide üzerinde duran tanrıçanın ayakları birbirine bitişik, gövde hareketsiz ve kollar dirsekten bükülerek öne doğru uzatılmıştır. Artemis’in başında polos bulunmaktadır; fakat polosun üst kısmı ele geçmemiştir. Başın her iki yanında polosa ait olan kısımda kabartma hayvan figürleri vardır. Göğüs üzerinde bir girland (İki nokta arasına asılmış yaprak ve çiçeklerden oluşturulmuş çelenk biçiminde bezeme ögesi) ve girlandın iç kısmında burçlar kuşağı betimlenmiştir. Göğüs kısmındaki yan yana ve alt alta yumurta biçimli oval kabartma objeler dikkat çeker. Bu objelerin ne olduğu konusunda farklı görüşler bulunur. Tanrıçanın belden alt kısmında, vücudunu sıkıca saran elbisesinin üzerinde de kabartma olarak yapılmış çok sayıda farklı hayvan figürü görülür. Artemis’in her iki yanında çoğunlukla birlikte betimlendiği birer erkek geyik figürü vardır. Geyiklerin başı ve ayaklarının bir bölümü kırıktır. Her iki geyiğin önünde birer arı kovanı görülür.
Musalar Lahti
Vedius Gymnasiumu’nun batısında bulunan lahtin kapağı çatıyı andırır. Çatının akroterlerine (antik bir yapının üçgen alınlığının tepesine ve iki köşesine yerleştirilen heykel ve süsler. Akroterler tapınak görünüşünü taklit eden bütün mimarlık yapılarında ve lahitlerde görülür.) Eros figürleri yerleştirilmiştir. Lahdin üzerinde, önünde ve yan taraflarında sütun ve kemerler içinde sanat ile bilimlerin koruyucuları esin perileri “musa”lar betimlenir. Solda Euterpe çifte flütüyle durur; yanında tarih disiplininin esin perisi Clio vardır. Ortadaki kadın figürü muhtemelen ölen kişiyi betimlemektedir. Onun sağındaki kitharasıyla (telli, Antik Yunan müzik enstrümanı/çalgısı) betimlenmiş musa Calliope, elinde bir lir olan diğer musa ise Erato’dur.
Diz üzerinde biten eteğin ucunda yer alan hiyeroglif yazı dikkat çekmektedir. Hiyeroglif yazıyla rahibin hizmet ettiği tanrı ve heykelin yapıldığı dönemde Mısır’da iktidarda olan kral belirtilir. Eser, Efes’in Mısır ile ilişkisini göstermesi açısından büyük önem taşır.
İlgili Yazılar
Girmana Kanyonu - Malatya
29 Nov 2025
Polat Beypınarı - Malatya
29 Nov 2025
Abdullah Ağa Konağı - Malatya
29 Nov 2025Kategoriler
- Adana
- Adıyaman
- Afyonkarahisar
- Ağrı
- Aksaray
- Amasya
- Ankara
- Antalya
- Ardahan
- Artvin
- Aydın
- Balıkesir
- Bartın
- Batman
- Bayburt
- Bilecik
- Bingöl
- Bitlis
- Bolu
- Burdur
- Bursa
- Çanakkale
- Çankırı
- Çorum
- Denizli
- Diyarbakır
- Düzce
- Edine
- Elazığ
- Erzincan
- Erzurum
- Eskişehir
- Gaziantep
- Giresun
- Gümüşhane
- Hakkari
- Hatay
- Iğdır
- Isparta
- İstanbul
- İzmir
- Kahramanmaraş
- Karabük
- Karaman
- Kars
- Kastamonu
- Kayseri
- Kilis
- Kırıkkale
- Kırklareli
- Kırşehir
- Kocaeli
- Konya
- Kütahya
- Malatya
- Manisa
- Mardin
- Mersin
- Muğla
- Muş
- Nevşehir
- Niğde
- Ordu
- Osmaniye
- Rize
- Sakarya
- Samsun
- Şanlıurfa
- Şehir Seçiniz
- Siirt
- Sinop
- Sivas
- Şırnak
- Tekirdağ
- Tokat
- Trabzon
- Tunceli
- Uşak
- Van
- Yalova
- Yozgat
- Zonguldak
Popüler Yazılar
-
Adana'da Gezilecek Yerler , Müzeler ve Ören Yerler...
88 görüntülenme -
Adıyaman Gezilecek Yerler , Müzeler ve Ören Yerler...
45 görüntülenme -
Taş Köprü - Adana
36 görüntülenme