İshak Paşa Sarayı, Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesindedir. Eski Bayazıt’a ve ovaya hâkim yüksek bir tepenin üzerine kurulmuştur. Bir külliyeyi andıran yapısıyla pek çok bölümü olan kompleks bir saraydır. Birinci Dünya Savaşı'na kadar Bayezid Sancağı bu saraydan yönetilmiştir.
Sarayın yapımına 1685 yılında Çıldır Atabeklerinden Çolak Abdi Paşa tarafından başlanmış, aynı soydan gelen Küçük İshak Paşa zamanında, 1784’te tamamlanmıştır. Mimarı, Ahıskalı ustalardır. Saray yaklaşık olarak 115x50 metre ölçülerinde tesviye edilmiş bir alan üzerinde, doğu-batı yönünde konumlandırılmıştır. Sarayın külliyesi teras, iki avlu ve bu avluları çevreleyen çeşitli yapı topluluklarından meydana gelmektedir.
Sarayın bazı kısımları tek veya iki, bazı kısımları ise bodrum dahil üç katlı olarak yapılmıştır. Bir saray için gerekli tüm bölümler (harem, harem odaları, aşevi, hamam, toplantı salonları, eğlence yerleri, mahkeme salonu, cami, çeşitli hizmet odaları, oturma odaları, uşak ve seyis odaları, muhafız koğuşları, cezaevi, erzak depoları, cephanelik, tavlalar, bodrum katlarında çeşitli hizmet odaları vb.) bulunmaktadır. Her odada ocak, dolap yerleri vb. görülmektedir.
Sarayın girişi, savunması en zor olan doğu cephesinde yer alır. Anıtsal taç kapısı, avlulara çıkan diğer kapılar gibi kabartma, süsleme ve zengin bitki motifleriyle Selçuklu sanatının özelliklerini taşımaktadır. Saray, sanat tarihi için de eşsiz bir değere sahiptir.
Sarayın tek kubbeli camisi, iki ayrı renk taşla örülmüş minaresiyle ilginç bir görünümdedir. Caminin kıble duvarının dışında yer alan türbe, geometrik ve bitkisel motiflerle süslenmiş olup muhtemel Abdi Çolak Paşa ile İshak Paşa ve yakınları için yapılmıştır.
Türk saray geleneği ve mimarisinin ana prensiplerini yansıtan İshak Paşa Sarayı’nda klasik Osmanlı mimarisinden farklı üslup ve benzeme şekilleri de dikkat çekmektedir. Sarayın (selamlık) kuzey cephesinde dışa sarkan dört ahşap konsolda, üstte kanatlı ejder, onun altında aslan, en altta ise insan figürleri yer almaktadır. Taş duvarların içinde görülen boşluklar, sarayın kalorifer tesisatını andıran merkezi bir ısıtma sistemiyle ısıtıldığını göstermektedir.
Yapımı birçok efsane ve hikâyeye konu olan İshak Paşa Sarayı, Osmanlı döneminde Ağrı’da yapılan en büyük ve en önemli mimari eserdir. Zamanın en modern ve en ileri anlayışı ile yapılmış olan bu yapılar topluluğunda Osmanlı ve Selçuklu mimarisinin geleneksel ögeleri yanında, Avrupa sanatının Barok üslubunun etkileri de görülmektedir.
Bursa, Edirne ve İstanbul gibi başkentlerde Osmanlı İmparatorluğu’nun saraylarının yapımında kullanılan modelle inşa edilen İshak Paşa Sarayı, taş oymacılığı ve bezemelerinin İran’dan Anadolu Selçuklu Devleti’ne, Gürcistan’dan Kafkasya’ya kadar çeşitli kültürlerin izlerini taşıması nedeniyle Dünya Miras Listesi’ne önerilmiş ve 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenmiştir.
İlgili Yazılar
Ceritkale Kaya Mezarları - Kırıkkale
29 Nov 2025
Karıştıran Kilisesi Mesire Alanı - Kırıkkale
29 Nov 2025Kategoriler
- Adana
- Adıyaman
- Afyonkarahisar
- Ağrı
- Aksaray
- Amasya
- Ankara
- Antalya
- Ardahan
- Artvin
- Aydın
- Balıkesir
- Bartın
- Batman
- Bayburt
- Bilecik
- Bingöl
- Bitlis
- Bolu
- Burdur
- Bursa
- Çanakkale
- Çankırı
- Çorum
- Denizli
- Diyarbakır
- Düzce
- Edine
- Elazığ
- Erzincan
- Erzurum
- Eskişehir
- Gaziantep
- Giresun
- Gümüşhane
- Hakkari
- Hatay
- Iğdır
- Isparta
- İstanbul
- İzmir
- Kahramanmaraş
- Karabük
- Karaman
- Kars
- Kastamonu
- Kayseri
- Kilis
- Kırıkkale
- Kırklareli
- Kırşehir
- Kocaeli
- Konya
- Kütahya
- Malatya
- Manisa
- Mardin
- Mersin
- Muğla
- Muş
- Nevşehir
- Niğde
- Ordu
- Osmaniye
- Rize
- Sakarya
- Samsun
- Şanlıurfa
- Şehir Seçiniz
- Siirt
- Sinop
- Sivas
- Şırnak
- Tekirdağ
- Tokat
- Trabzon
- Tunceli
- Uşak
- Van
- Yalova
- Yozgat
- Zonguldak
Popüler Yazılar
-
Adana'da Gezilecek Yerler , Müzeler ve Ören Yerler...
88 görüntülenme -
Adıyaman Gezilecek Yerler , Müzeler ve Ören Yerler...
45 görüntülenme -
Taş Köprü - Adana
36 görüntülenme